Smile! Een stralend gebit voor jouw kat
Traditiegetrouw is februari voor huisdieren de “maand van het gebit”. Jammer genoeg heeft gebitszorg bij de kat vaak onvoldoende de aandacht. En dat terwijl gebitsproblemen heel veel voorkomen! Daarom wordt dit thema deze maand extra aangehaald.
Want waarom is een gezond gebit voor je kat zo belangrijk? En hoe kun je zien of een kat last heeft van zijn bekje? In dit blog vertellen we je hoe je ervoor zorgt dat je kat zo lang mogelijk gezonde tanden, kiezen en tandvlees behoudt.
Het begin van alles: een gezond gebit
De kat is een carnivoor. Zijn gebit is ervoor gemaakt om zijn prooi snel te kunnen vangen, doden en in stukjes te kunnen “knippen”. Wanneer een kat gebitsproblemen heeft in de vorm van ontstekingen, afgebroken en los zittende gebitselementen of ontstoken tandvlees, kan hij simpelweg niet goed eten. Gebitsproblemen geven namelijk vaak veel pijn. Chronisch ontstoken elementen dragen veel bacteriën bij zich die vervolgens in de bloedbaan terechtkomen. Deze bacteriën kunnen hun weg vinden naar onder andere het hart en de nieren, waardoor deze organen ernstig aangetast raken. Met een gebit dat incompleet is doordat er tanden of kiezen missen, kan een kat niet goed kleinere stukjes van zijn voedsel maken. Dit kan ertoe leiden dat hij te grote brokken in één keer doorslikt. Hierdoor kunnen maag-darmproblemen ontstaan.
(Mi)Auw!
Katten laten vaak niet goed zien dat ze ergens last van hebben. Ze kunnen geen “Au” zeggen en ons dus ook niet duidelijk maken dat er iets mis is. Toch zijn er een aantal signalen waaraan je kunt zien dat je kat mogelijk last van zijn gebit heeft.
- Vervelende (rottings-)geur uit zijn bekje door ontstekingen. In mooie woorden heet dit foetor ex ore.
- Moeite met eten of kieskeurig zijn: “Mijn kat lust niks!”. Maar jouw kat heeft in eerste instantie wel belangstelling voor zijn eten, want hij heeft honger. Hij komt enthousiast aanrennen als je zijn voer klaarmaakt en snuffelt eraan. Misschien probeert hij voedsel op te happen. Maar hij laat zijn eten uit zijn bekje vallen of raakt het niet aan doordat hij pijn heeft.
- Met één kant van zijn gebit kauwen, doordat de andere kant pijn doet of er elementen missen.
- Kwijlen: door ontsteking en pijn gaat het wegslikken van speeksel niet meer. Dit uit zich niet altijd in een lange sliert langs het bekje. Soms heeft de kat alleen een nat kinnetje of geïrriteerde huid doordat het speeksel naar buiten sijpelt.
- Krabben of schuren aan de bek: de kat heeft zoveel pijn dat hij als het ware tegenpijn probeert te maken.
- Slecht verzorgde vacht: door pijn en zwelling in de bek kan de kat zichzelf niet meer verzorgen.
Als de kat het toelaat dat je in zijn bek kijkt, kun je de volgende afwijkingen zien:
- Bruin-grijzige aanslag op de tanden en kiezen: dit is vaak afzetting van tandsteen.
- Bloedend en rood tandvlees door ontsteking.
- Tanden of kiezen die loszitten of uitgevallen zijn.
“Hij eet gewoon nog, dus hij heeft geen pijn”
Dit heb ik eigenaren vaak horen zeggen. Dat is ook heel verraderlijk met katten. Vaak zie je helemaal niets aan ze… Ze zijn keihard voor zichzelf en gaan door met hun gewone gedragingen tot ze echt niet meer kunnen. Dat je kat gewoon dooreet, wil dus niet zeggen dat hij geen last heeft. Soms laat een kat heel subtiele gedragsveranderingen zien. Hij zoekt bijvoorbeeld minder contact met de eigenaar (of juist meer), of hij heeft een “korter lontje” en is sneller geïrriteerd. Hij voelt zich algeheel ellendig.
Je zou zeggen dat het dan handig is dat je kat even aan je vertelt dat hij hulp nodig heeft. Maar jammer ]genoeg laat hij vaak in een heel laat stadium pas zien dat hij pijn of ongemak ervaart. Dit heeft een evolutionaire oorsprong. Een kat is weliswaar een jager, maar door zijn formaat is hij zelf ook een prooidier voor grotere jagers. Hij staat als het ware overal tussenin. Een kat die zich verzwakt toont, is kwetsbaar. Dit kunnen andere jagers zien en daardoor loopt hij sneller de kans om gepakt te worden. Het is dus van levensbelang om zo lang mogelijk te doen alsof er niets aan de hand is.
Hoe houden we een kattengebit gezond?
Alles bij elkaar is het dus van groot belang om het gebit van je kat zo lang mogelijk gezond te houden.
“Vraag” je kat of je af en toe in zijn bekje mag kijken. Zo kun je in de gaten houden of zich geen problemen ontwikkelen. Het beste is om hiermee te beginnen als je kat nog een kitten is. Train vanaf een vroeg stadium met vriendelijke beloning om op een zachte manier aan zijn bekje te komen, zonder dat hij hiervoor angst ontwikkelt. Ook volwassen katten kun je wat dat betreft nog veel leren. Zorg er altijd voor dat jij en je kat ontspannen zijn als je gaat trainen en gebruik nooit dwang of straf! Beloon hem juist met iets dat hij heel leuk of lekker vindt.
Tandenpoetsen?
Dat lijkt gek: tandenpoetsen bij je kat. Een kat in het wild doet dat toch ook niet? Echter heeft een kat die in zijn eigen voerbehoefte voorziet, een ander dieet dan katten in een gedomesticeerde situatie. De prooi wordt doorgaans helemaal verschalkt, met huid, haar en botten. Dit maakt dat de kat dus op een andere manier kauwt. Vaak moet hij meer moeite doen om zijn eten in stukjes te krijgen. Dat lijkt zielig, maar het is heel goed: de voedseldelen schrapen langs de tanden en kiezen en zo wordt plaquevorming voorkomen, het tandvlees gemasseerd en de speekselvloed op gang gebracht. De kat poetst op een biologische manier zijn gebit.
Als je kat eraan gewend is dat je zijn bekje aanraakt en dat goed vindt, kun je starten met tandenpoetsen. Dit doe je niet alleen als een kat al gebitsproblemen heeft, maar juist ter voorkoming ervan. Het gaat er hierbij om dat tandplaque van de tanden en kiezen wordt afgepoetst. Hierdoor wordt er geen of minder snel tandsteen gevormd en voorkom je dat tandvlees en gebitselementen ontstoken raken. Voor het poetsen van het gebit van je kat, zijn speciale kleine (vinger)tandenborsteltjes verkrijgbaar en dierentandpasta. Je kunt er ook voor kiezen om een gaasje om je vinger te winden en dit nat te maken. Ga hiermee voorzichtig langs de tanden, kiezen en het tandvlees zodat tandplaque verwijderd wordt.
Gezonde voeding
Bij de hapklare brokken die onze huiskatten voorgezet krijgen, kost het verwerken dus minder moeite. Soms wordt het voedsel in zijn geheel doorgeslikt, zonder dat het doorgebeten wordt. Zo vindt er geen schrapend effect plaats over de gebitselementen. Het is mogelijk om een speciaal gebitsdieet in te zetten. De brokjes van zo’n dieet zijn doorgaans groter, waardoor de kat ze door moet bijten. Ook heeft de brok vanbinnen een bepaalde structuur die ervoor zorgt dat ze een raspend effect hebben en zo tandplaque verwijderen. Uiteraard zijn de brokken zo gemaakt, dat ze het tandglazuur niet beschadigen.
Een voeding om je tanden in te zetten: wist je dat de brokken van VitalCare Adult Maxi en VitalCare Protection Maxi DeLuxe speciaal zijn aangepast op het kauwgedrag van grotere katten en ook goed op te pakken zijn voor katten met een kortere neus?
Probeer een dieet te kiezen wat zo hoogwaardig mogelijk is. In dit soort voeding zit bijvoorbeeld veel minder zout en geen kleurstoffen. Ook zijn de eiwitten hoogwaardig, waardoor er veel minder afvalstoffen vrijkomen bij de verbranding. In voeding die minder hoogwaardig is, zitten “vulstoffen”. Deze geven een bepaald volume aan de hoeveelheid die je koopt, maar hebben geen voedingswaarde voor de kat.
Heb je twijfels over het gebit van je kat? Vraag dan de dierenarts om raad. Zeker katten met een korte snuit (waarbij de gebitselementen veel dichter op elkaar staan) of oudere katten hebben vaker een gebitscheck nodig.
Veel dierenartspraktijken doen in de maand februari gratis gebitscontroles. Een ander goed moment is als je kat toch bij de dierenarts is voor zijn jaarlijkse vaccinatie. Dan wordt hij vaak helemaal lichamelijk onderzocht, ook zijn gebit. Soms is het nodig dat je kat onder narcose een gebitsbehandeling ondergaat, zoals schoonmaken of ontstoken elementen verwijderen.
Fieke Halberstadt:
Gediplomeerd kattengedragstherapeut en paraveterinair
Tevens mentor voor het Nieuwe Leren
Eigenaar van “Kat&Mens, gedragsbegeleiding voor de kat”
www.katenmens.nl
info@katenmens.nl
06-22292882
© Fieke Halberstadt 2021
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!